اصول و شیوه منبع نویسی ای پی ای APA

در جهان مجلات علمی بسیاری در دنیا وجود دارند که از سبک های خاص خود برای رفرنس دهی استفاده می کنند، اما مجلات زیادی نیز وجود دارند که روش های معتبر و شناخته شده را به نویسندگان خود توصیه کرده و از آن ها برای چاپ مقاله در نشریات خود بهره می برند. سبک مرجع نویسی APA (مخفف American Psychological Association)، پرکاربرد ترین سبک در بین علوم مختلف مخصوصا انسانی و تجربی است که به طور گسترده در مقالات و پژوهش ها مورد استفاده قرار می گیرد. حالت های زیادی در این روش در نظر گرفته شده که ذکر تمام آن ها خارج از حوصله است. با این مهمترین حالت های ارجاع مقالات، کتاب، پایان نامه ها و سایر منابع در ادامه با مثال می آید. اگر چه از روش APA عموما در مجلات خارجی استفاده می شود، اما مجلات و دانشگاه های ایرانی زیادی هم هستند که این روش را برای مرجع نویسی مقالات و پایان نامه ها، به محققین و دانشجویان خود توصیه می کنند.

الف- منابع فارسی

۱ –  نحوه درج منابع در متن: همان­طور که حسابی (۱۳۵۷) اشاره کرده است، عامل دما بسیار موثر می باشد، نظریه جونز[۱] (جونز، ۱۹۸۵) نیز این نکته را تصدیق می کند. البته بعدها مشخص شد که توجه به عامل دما باید در شرایط کنترل رطوبت صورت­ گیرد (جهانشاهی، ۱۳۷۴).

     –  اگر متن یا عبارتی عیناً از یک مرجع، بازنویسی می شود، باید آن متن یا عبارت، داخل علامت نقل قول )”( بیاید و شماره صفحه نیز در” ارجاع درون متنی” ذکر شود.

۲ – نحوه درج منابع در فهرست منابع

۲-۱  کتاب

 ۲-۱-۱ با یک نویسنده[۲]

غلامحسین زاده، غلامحسین. ۱۳۷۹، راهنمای ویرایش. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها(سمت).

۲-۱-۲ با بیش از سه نویسنده (چهار یا بیشتر)[۳]

فرهودی، ابوالحسن و دیگران. ۱۳۶۵، بیماریهای نقص ایمنی: تشخیص و درمان. ویرایش۲، تهران: علمی.

۲-۱-۳  سازمان به منزله مولف

شرکت سهامی دارو پخش، ۱۳۶۴، دارونامه. [تهران].

۲-۱-۴  ناظر یا ویرایشگر به منزله مولف

پورجوادی، نصراله. ۱۳۶۵، ویرایشگر. درباره ویرایش. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

۲-۱-۵ ترجمه یک اثر

ویل، یوجین. ۱۳۶۵، فن سناریونویسی. ترجمه پرویز دوائی [تهران]: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اداره کل تحقیقات و روابط سینمایی.

۲-۱-۶ اثری از یک مولف در مجموعه ای از همان مولف

معین، محمد. ۱۳۶۴، مجموعه مقالات. به کوشش مهدخت معین:”حکمت اشراق و فرهنگ ایران”. تهران: معین، ، ج۱، ص ۳۷۹- ۴۵۸.

۲-۱-۷ کتاب چند جلدی با عنوانی عام و عنوانهایی خاص هر جلد

دورانت، ویل. ۱۳۶۵، تاریخ تمدن. ج۱: مشرق زمین: گاهواره تمدن. ترجمه احمد آرام و دیگران. تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.

۲-۱-۸ چاپ های بعدی کتاب

عظیمی، سیروس. ۱۳۶۶، اصول روانشناسی عمومی. چ نهم، تهران: دهخدا.

۲-۱-۹  نقل در نقل

جونز، سرهارفورد. ۱۳۵۶، آخرین روزهای لطفعلیخان زند، ترجمه هما ناطق- جان گرنی. تهران: امیرکبیر. نقل در غلامرضا، ورهرام. ۱۳۶۶، تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران در عصر زند. تهران: معین.

۲-۲ گزارش و مقاله سمینار

۲-۲-۱ گزارش چاپ شده دارای مولف

نگهبان، عزت اله. ۱۳۴۳، گزارش مقدماتی حفریات مارلیک “چراغعلی تپه” هیات حفاری، رودبار

 ۴۱-۱۳۴۰. تهران: وزارت فرهنگ، اداره کل باستانشناسی.

۲-۲-۲ گزارش چاپ شده بدون مولف

گزارش فعالیتهای ایران در سال هزار و سیصدو پنجاه. ۱۳۵۱، تهران: شورای عالی فرهنگ و هنر.

۲-۲-۳ گزارش چاپ نشده

“گزارشی از فعالیت دفتر تحقیقات و برنامه ریزی درسی پیرامون اصلاح و بازسازی کتاب های درسی سال۱۳۶۰ “۱۳۶۰، تهران: (پلی کپی).

۲-۲-۴ مقاله سمینار (چاپ شده)[۴]

حری، عباس. ۱۳۶۶″مصرف و تولید اطلاعات”، در سمینار نقش اطلاعات علمی و فنی در خدمت دفاع مقدس، ۸ و۱۹خرداد ۱۳۶۶، مجموعه مقالات و سخنرانیهای ارائه شده. تهران: وزارت سپاه، معاونت صنایع خودکفایی، مدیریت تحقیقات و آموزش، مرکز اطلاعات علمی و فنی.

 ۲-۲-۵ مقاله سمینار (چاپ نشده)[۵]

حری، عباس. ۱۳۶۵″نقش خدمات اطلاعاتی در پیشرفت فرهنگی” در سمینار بررسی تحلیلی موانع و عوامل موثر در پیشرفت های فرهنگی، بیرجند، ۱۱-۱۵ اردیبهشت ۱۳۶۵.

۲-۳  مقاله در نشریه یا مجموعه

۲-۳-۱ مقاله روزنامه

زالی، محمدرضا. ۱۳۶۱″چگونه با بیماری یرقان مقابله کنیم؟” کیهان، ۱۷ شهریور.

۲-۳-۲ مقاله مجله

 عماد خراسانی، نسریندخت. ۱۳۶۸″نقش کتابخانه در خدمت به توسعه کشاورزی ایران”. زیتون. ۸۸. فروردین ۱۳۶۸: ۱۸-۱۹، ۴۹.

۲-۳-۳  مقاله دایره المعارف(با امضا)

جلالی مقدم، مسعود.”آسوریان”. دایره المعارف بزرگ اسلامی. ج۱، ص ۳۶۶-۳۷۰.

۲-۳-۴ مقاله دایره المعارف (بی امضا)

“کهکشان”. دایره المعارف فارسی، ج۲، ص ۲۳۲۸-۲۳۲۹.

۲-۳-۵ مقاله در مجموعه

باواکوتی،م. ۱۳۶۹،”نقش کتابخانه های ملی در شبکه بین المللی اطلاع رسانی اسلامی”، ترجمه شیرین تعاونی، در اکمل احسان اغلو و دیگران. شبکه اطلاع رسانی در کشورهای اسلامی. تهران: دفتر پزوهشهای فرهنگی،  ص ۴۱-۵۷.

۲-۴ پایان­نامه

موسوی، شهر­آذر. ۱۳۶۶،”تحلیل استنادی مقالات سرگذشتنامه”. پایان­نامه کارشناسی­ارشد کتابداری و اطلاع رسانی، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه تهران.

ب- منابع انگلیسی

الف ـ اگر در متن به موضوع مطالعه اشاره شود نام نویسنده و سال انتشار داخل پرانتز می آید.

Productivity was improved throughout the factory (Bond, 1991).

ب ـ اگر به مقاله ای که سه نویسنده دارد ارجاع داده شود نام هر سه، هر بار به همراه سال انتشار در داخل پرانتز قرار می گیرد:

Loneliness is inversely related to communication competence (Bond, Norrish & Burton, 1991).

ج ـ اگر اثری بیـش از سه نویسنـده داشتــه باشد فقط نام خانوادگی نویسنده اول و به دنبال آن”et al”  به همراه سال انتشار در داخل پرانتز درج می شود:

Communication apprehension has many correlates (McCaskey et al., 1981).

د ـ اگر به قسمت خاصی از یک منبع ارجاع داده شود و یا نقل قول مستقیم استفاده شود شماره صفحه (صفحه­ها) پس از سال انتشار ذکر می شود:

“A lack of career success may lower means value in the marketplace of relationships” (Reinking & Bell, 1991, p.368).

ه – درصورتی­که نویسنده­ای بیشتر از یک اثر در سال داشته باشد و در متن از آن استفاده شده باشد با حروف الفبا بعد از سال مشخص می­شود: (Bond, 1991a) or (Bond, 1991c)

و- اگر تمام یک وب سایت  به عنوان منبع اشاره شود ( و نه قسمتی از آن سایت )، به وب سایت مربوطه در متن اشاره می شود و نیاز به قرارگیری در فهرست مراجع ندارد :

Douglass (http: // douglass. Speech. News.edu/) is a well organized site for locating American speeches.

ز ـ مکاتبات شخصی، سخنرانی ها، نامه ها، خاطرات، مکالمات، نامه های الکترونیک ( e-mail) و غیره نباید در فهرست مراجع درج شوند و فقط در متن به آنها اشاره می شود که شامل نام، نوع مکاتبه و تاریخ خواهد بود:

R. Pugliese (Personal communication, March 23, 1990) also verified this.

۲- نحوه نوشتن منابع در فهرست مراجع [۶]

۲-۱ کتاب: نام خانوادگی نویسنده، حروف اول نام نویسنده.، سال انتشار. عنوان کتاب ( با حروف ایتالیک ) . شماره جلد ، نوبت چاپ. محل نشر: اسم ناشر.

Hemingway, E., 2003. Better Reading French: a Reader and Guide to Improving your Understanding of Written French. Chicago: McGraw-Hill.

۲-۱-۱ کتاب با چهار یا بیش ازچهار نویسنده

Grace, B. et al., 1988. A History of The World. Princeton, NJ: Princeton University Press.

۲-۱-۲ برای ویرایشهای بعدی کتاب[۷]

Bigsby, C., ed. 1997. The Cambridge Companion to Arthur Miller. Cambridge: Cambridge University Press.

Holt, G., Hardy, S., and Bouras, N., eds. 2005. Mental Health in Learning Disabilities: a Reader. ۳rd ed. Brighton: Pavilion.

۲-۱-۳ برای کتابهای الکترونیکی

نام خانوادگی نویسنده، حروف اول نام نویسنده.، سال انتشار. عنوان کتاب .[online] شماره جلد ، نوبت چاپ( در صورتیکه چاپ اول نباشد). محل نشر: اسم ناشر. آدرس سایت  [تاریخ دسترسی]

Hemingway, E., 2003. Better Reading French: a Reader and Guide to Improving your Understanding of Written French [online]. Chicago: McGraw-Hill. Available from: http://www.netlibrary.com [Accessed 25 August 2004].

۲-۱-۴ برای منابع بدون نویسنده مشخص

Anon. 1991. Turbo Assembler: Users’ Guide Version 2.0. Scotts Valley, CA: Borland.

۲-۱-۵ در مطالبی که فقط از یک فصل کتاب ذکر شده باشند

نام خانوادگی نویسنده فصل، نام کوچک نویسنده فصل (مختصر)، سال انتشار.  عنوان فصل.  کلمه In: حرف اول نام کوچک  مؤلف کتاب. نام خانوادگی مؤلف کتاب، عنوان کتاب ( با حروف ایتالیک ). شماره جلد ، نوبت چاپ. محل نشر: اسم ناشر، شماره صفحات .

Smith, C., 1980. Problems of Information Studies in History. In: S. Stone, ed.Humanities Information Rresearch. Sheffield: CRUS, pp. 27-30.

۲-۱-۶ زمانی که ناشر، موسسه / سازمان باشد

Unesco, 1993.  General information programme and UNISIST.  Paris: Unesco, (PGI-93/WS/22).

۲-۲ مقاله

۲-۲-۱ مقاله در مجله

نام خانوادگی نویسنده ، حرف اول نام نویسنده ، سال انتشار. عنوان مقاله. نام مجله ( با حروف ایتالیک )، شماره جلد شماره مجله ( داخل پرانتز )، شماره صفحه .

Nicolle, L.,1990. Data protection: laying down the law. Management Computing, vol. 13, no. 12, pp. 48-49, 52.

۲-۲-۲ مجلات الکترونیکی

نام خانوادگی نویسنده ، حرف اول نام نویسنده. ، سال انتشار. عنوان مقاله. نام مجله ( با حروف ایتالیک)، [online].  شماره جلد شماره مجله (داخل پرانتز)، شماره صفحه. موجود در سایت: آدرس سایت. [تاریخ دسترسی]  

Baldwin, C.M., et al., 2004. Complementary and Alternative Medicine: a Concept Map. BMC Complementary and Alternative Medicine [online] vol. 2, no. 4 (13 February 2004). Available from: http://www.biomedcentral.com/content/pdf/1472-6882-4-2.pdf [Accessed 5 May 2004].

Christensen, P., 2004. The Health-Promoting Family: A Conceptual Framework for Future Research. Social Science and Medicine [online], vol. 2, no. 59, pp. 223-243. Available from: http://www.sciencedirect.com/science/journal/02779536 [Accessed 5 May 2004].

۲-۲-۳ مقاله سمینار: نام خانوادگی نویسنده ، حرف اول نام نویسنده. ، سال انتشار. عنوان مقاله. In: حروف اول نام ویرایشگر  مجله. نام خانوادگی، (نوبت چاپ یا ویرایش)  عنوان، مکان و زمان سمینار(ایتالیک)، محل نشر: ناشر، شماره صفحه.

Silver, K.,1989. Electronic Mail the New Way to Communicate. In: D.I. Raitt, ed. ۹th International Information Meeting, London 3-5 December 1988. Oxford: Learned Information, pp. 323-330.

۲-۲-۴ مقاله روزنامه

نام خانوادگی نویسنده ، حرف اول نام نویسنده. ، سال انتشار. عنوان مقاله. عنوان روزنامه (ایتالیک). تاریخ انتشار، شماره صفحه ( در صورت وجود).

برای منابع الکترونیک به موارد بالا آدرس پایگاه اینترنتی و زمان دسترسی( استفاده) اضافه می شود.

Hassell, N., 2004. Gilts Investors Take Profits. Times [online] 10 August. Available from: http://web.lexis-nexis.com/xchange-international [Accessed 8 August 2004].

Borger, J., 2005. Mayor Issues SOS as Chaos Tightens its Grip. Guardian [online] 2 September. Available from: http://www.guardian.co.uk/katrina/story/0,16441,1561314,00.html
[Accessed 2 September 2005]

۲-۳         پایگاه اینترنتی

نام نویسنده یا ویرایشگر، آخرین تاریخ به روز رسانی یا کپی رایت، عنوان (ایتالیک)، ناشر. نشانی پایگاه اینترنتی و تاریخ دسترسی مطابق نمونه زیر:

Reserve Bank of Australia, 2007, Statements on monetary policy, Reserve Bank of Australia. Available from:
http://www.rba.gov.au/PublicationsAndResearch/StatementsOnMonetaryPolicy/index.html  [۶ February 2007].

۲-۴ پایان نامه

نام خانوادگی نویسنده ، نام حرف اول کوچک نویسنده . سال انتشار . عنوان تز ( با حروف ایتالیک )، مقطع پایان نامه، دانشگاه مربوطه .

Levine, D.,1993. A Parallel Genetic Algorithm for the Set Partitioning Problem. Ph.D. thesis, Illinois Institute of Technology.

 برای منابع الکترونیک به موارد بالا آدرس پایگاه اینترنتی و زمان دسترسی به صورت زیر اضافه می شود:

Lock, S., 2003. What Is on the Web: a Content Analysis of Academic and Public Llibrary Web Sites [online]. MSc. Dissertation, University of Bristol. Available from: http://library.uwe.ac.uk/uhtbin/cgisirsi/YECSe5ASsd/FRENCHAY/59160197/523/21430. [Accessed 2 May 2006]